Banken Banken Banken

De tuin is er niet alleen om in te werken maar ook om er - voor sommigen na gedane arbeid - in te zitten en vooral om dan om je heen te kunnen kijken. Bij de indeling van elke tuin moet je dus aller­eerst zoeken naar de ideale plekken.

Niet één plek maar als het enigszins kan meerdere: in zon, in schaduw, beschut tegen oostenwind en een plaats uit de westenwind, een terras voor velen tesamen en een verscholen hoekje voor één alleen. Het is helemaal niet zo gemakke­lijk voor al die wensen een oplossing te vinden. Je zit niet graag open en bloot, zichtbaar vanaf de straat, maar ook niet voor een glaswand van de woonkamer met ogen in je rug. Niet in de doorloop van keukendeur naar schuurtje, niet verloren midden op een grasveld. Waar dan wel? Beschut in de rug en ruimte voor je. Het vinden van die zitplaatsen, daar draait het om.

Even belangrijk is het meubel. De keuze daarvan toont de aard van de gebruikers. Staan lekker zitten en lui liggen voorop dan is een grote verharde oppervlakte onmisbaar. Al gauw is een heel terras gevuld met enorme ligstoelen vol bonte kussens, grote parasols, het geheel verworden tot een statussymbool, kleuriger dan alle bloemen met elkaar. Zo’n tuin vraagt ook om schelle kleuren van eenjarigen om al dat meubelgeweld te overdonderen.

Een andere oplossing is veel lichte opklapbare meubels te nemen die vlakbij kunnen worden weggezet onder een afdakje of in de gang. Het is een ander soort bewoners dat op die manier in zijn tuin leeft.

Belangrijk is in de eerste plaats de gewone tuinbank of stoel, die bij voorkeur net hele jaar, althans de hele zomer, op dezelfde plaats blijft staan, niet alleen om te zitten maar net zo goed als eindpunt van een pad, als blikvanger, zelfs soms als kunstwerk. Ook dan is er de keuze tussen sieraad of lekker zitten, hoewel het niet uitgesloten is dat beide samengaan.

Helaas zitten lang niet alle mooie meubels goed. Na een reis langs Engelse tuinen neb ik wel eens verzucht: hun paden van onregelmatige flagstones zijn onbeloopbaar, hun namaak antieke banken niet om op te zitten.

Na de eerste wereldoorlog kwamen er teakhouten tuinmeubels uit Engeland, afbraak van Britse oorlogsschepen. Ze waren zwaar, dus moeilijk verplaatsbaar maar mooi. Als je eenmaal de juiste plek had gevonden konden ze het hele jaar door buiten blijven, onverwoestbaar, zonder onderhoud. In mijn tuin staat zo’n bank meer dan 60 jaar.

Nog altijd zijn teakhouten meubels in de handel. Ze mogen duur zijn maar, als je bedenkt hoe lang ze meegaan zonder onderhoud, eigenlijk spotgoedkoop. Maar niet iedereen wil zijn leven lang tegen hetzelfde voorwerp kijken en niet elke stijl van een tuin leent zich voor zoiets massaals.

Er zijn nu draadmeubels in de handel in donkergroen, zwart en wit, bijna doorzichtig, lichtgewicht en dus gemakkelijk verplaatsbaar, geschikt voor dakterrassen en overdekte zitjes. Er bestaan een soort forse tabouretten in, die je even gezellig bij elkaar kunt schuiven en ook tweezits bankjes als je geheimen wilt uitwisselen.

Er is door architecten heel wat ge­ëxperimenteerd om tot goede zitmeubels te komen en van de resultaten hebben ook tuinmeubelfabrikanten geprofiteerd.

Toch is er een merkwaardige hang naar namaaktuinmeubels merkbaar, een verlangen naar een romantisch, schijn­baar gelukkiger verleden. Gietijzer is voor die tuinmeubels een geliefd materiaal. Of ze lekker zitten doet er minder toe. Niet alleen in metaal worden oude vormen opnieuw vertaald, ook in hout zien we dat. De beroemde banken van de architekt Sir Edwin Lutyens zijn opnieuw verkrijgbaar en ze kunnen onze tuinen tot leven brengen als kunstwerk en ook gewoonweg om op te zitten.

Tenslotte is er voor de zelfdoeners van allerlei mogelijk zoals twee betonnen U-profielen met een paar smalle planken van verduurzaamd hout. Een tweezitsbank die naar wens uit te breiden is. Denk eraan dat op brede planten regen­water lang blijft staan; hoe smaller het latwerk, des te eerder is het droog.

Ik zag eens een serie tuinstoeltjes waar­van de gesloten zitting naar achteren helde maar aan het eind weer iets opwipte met als gevolg dat alle water zich op de zitting tot een plas verzamelde. Echt leuk! Ook biels zou bruikbaar zijn ware het niet dat het creosoot soms nog na jaren vlekken op kleren kan veroorzaken. Grasbanken van gestapelde zoden zijn denkbaar maar ons klimaat is daarvoor eigenlijk te vochtig.

Het allerheerlijkste en goedkoopste is om languit in het gras te liggen, de wolken zien overdrijven, de vogels te zien wegtrekken, alle zorgen te vergeten en de tuin de tuin te laten.