Onze Eigen Tuin - Lente 2012

De drie oudste delen van de Tuinen hebben sinds 2004 de status van Rijksmonument. Voor de instandhouding van een ‘groen monument’ is vastgelegd wat de essentie van de tuin is en zijn beeldbepalende elementen omschreven. Voor zover deze elementen uit materiaal bestaan dat zonder al te veel problemen vervangen kan worden is dat duidelijk. Bij monumentale bomen of hagen kan dit problemen geven.

De oude coniferenhaag om de Watertuin uit 1954 is in 2002 verwijderd. De tuin was aan een grondige renovatiebeurt toe en de oude haag was uitge­groeid tot een breedte van twee meter en een hoogte van bijna vier meter. Het onderhoud werd moeilijk en in verhou­ding eiste de haag te veel ruimte op.

De blauwige haag van Chamaecyparis lawsoniana ‘Triomph van Boskoop’ paste helemaal bij de droogteminnende beplanting van een deel van de tuin. Om herplanten met dezelfde soort mogelijk te maken werden daarom alle denkbare voorzorgsmaat­regelen getroffen zoals nieuwe grond inbrengen en drainage aanleggen. Helaas ging tot twee keer toe een nieuwe haag in het daaropvolgende seizoen dood. Omdat onderzoek door de Plantenziektekundige Dienst in Wageningen geen reden tot hoop gaf dat een derde poging enige kans van slagen zou hebben, werd besloten een ander soort conifeer aan te planten. Een goede blauwe vervanger was er niet, het werd de donkergroene Taxus baccata - die gelukkig wel is aangeslagen. De tuin bestaat naast het gedeelte met de zon- en droogteminnende beplanting uit een lager gelegen, vochtminnende beplanting die nu een eenheid met de nieuwe Taxushaag vormt.

De oude prieelberk die op de overgang van de Oude Proeftuin naar Bank bij Waterbol stond is enkele jaren geleden in een zomerse storm omgewaaid. Hoewel de karakteris­tieke vorm van de boom het beeld op die plaats lange tijd bepaalde is toch gekozen voor herplanten net aan de overkant van de smalle vijver in de Watertuin. Het verwijderen van de wortelresten in het vochtige tuindeel langs de vijver zou een kost­bare operatie zijn en nog veel meer karakteristieke beplanting vernielen. Nu ontwikkelt de kroon van de boom zich evenals zijn oude voorganger weer tot een dak boven het verbindingsbruggetje tussen beide tuindelen. De functie blijft dezelfde, de plaats is iets anders.

Tegenover de grote vaste planten border in de Oude Proeftuin is een heesterrand met veel groenblijvende struiken zoals Rhododendron, hulst en Kalmia. Het meest opvallende element hier is een enorme Taxus met een door­snede van bijna vier meter die, als breed uitgroeiende Taxusstruik begonnen, in de loop der tijd tot bol omgevormd is.

De ervaring leert dat er bij iedere snoeibeurt net weer iets minder diep gesnoeid wordt dan bij de voorgaande beurt, zodat iedere vorm steeds wat uitdijt en na verloop van tijd te groot wordt in verhouding tot zijn omgeving. Onze Taxusbol was in de loop der jaren ook uitgegroeid tot een niet meer te onderhouden reus die alleen aan de voorzijde nog groen was. Omdat de vorm als een essen­tieel onderdeel in de beschrijving van het Monument genoemd wordt, was er wel enige moed en overleg voor nodig om de bol in z’n geheel terug te zetten tot een paar knoesten die tezamen weer voor een nieuwe bol moesten zorgen. Het is verbazingwekkend te zien hoe er na een trage start waarin alle slapende knoppen gewekt moesten worden, een explosie van groeikracht ontstond en er na vijf jaar weer een bol staat die aan alle kanten groen is en waarvan de verhouding weer klopt met de omgeving.

Terug naar jaargang 2012 overzicht